MANZUM NASİHATNAMELERDE KİTAP: KAYNAK, TAVSİYE VE DÖKÜM

Şairlerin kimi zaman bireyi toplumu muhatap alarak manzum nasihatname türünde yazdıkları pek çok eser mevcuttur. Başta dinî, ahlakî, ilmî olmak üzere çeşitli alanlarda kaleme aldıkları ve eğitici vasfı ön planda olan bu nasihatler klasik Türk edebiyatının temellerinin atıldığı dönemlerden itibaren varlık gösterir. Tertip tasnif yönüyle farklı şekillerde teşekkül eden nasihatnamelerde umumiyetle ilim telkin edilir konu üzerinde hassasiyetle durulur. Kendileri de şair nasıhların eserlerinde ilme önem vermeleri onların ile hemhâl olduklarını Yine nasihatte bulundukları alanlar ilgili alınmış eserlerden kaynak göstermeleri yahut söz konusu eserlere atıf yapmaları kitap münasebetlerini ortaya koyar. Muhataplara yapılan tavsiyeleri münasebetin tezahürüdür. Öyle ki edebiyatı sahasında alınan altmışın telif nasihatnamede şairlerin muhataplarına tavsiyelerinde görülür. Nasihatte bulunulan alana kaynaklık edecek, muhatabın müktesebatını geliştirecek kitapların neler olduğu, hangi alanlara ait toplum nezdindeki konumunun ne olduğu gibi sorulara cevap bulmak mümkündür. Bu çalışmada edilmiş altmış nasihatnameden hareketle eserlerini alırken kullandıkları kitaplar tespit edildi. Ayrıca nasihatlerdeki tavsiyelerinin tetkik Nihayetinde yararlanılan kaynakların tavsiye edilen dökümü okuyucunun istifadesine sunuldu.